Thuế xuất khẩu tăng lên 5%, doanh nghiệp phân bón gặp khó khăn?

© Reuters

Theo Lan Nha

AiVIF.com - Bộ Tài chính vừa có đề xuất thống nhất thuế xuất khẩu 5% đối với mặt hàng phân bón thuộc nhóm 31.02, 31.03, 31.04, 31.05 tại biểu thuế xuất khẩu, không phân biệt theo tỷ lệ tài nguyên khoáng sản trong phân bón.

Tuy nhiên, theo ông Phùng Hà, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam (FAV): “Cần đánh giá, có mức thuế xuất khẩu riêng biệt cho từng loại phân bón và chỉ áp dụng thuế xuất khẩu cho những loại nào mà trong nước sản xuất cung chưa đủ cầu. Một số loại phân bón đã dư thừa nguồn cung trong nước như ure, NPK, cần khuyến khích xuất khẩu để đảm bảo hiệu quả sản xuất, kinh doanh”.

Thực tế, NPK thuộc nhóm hàng 31.05 thuế xuất khẩu hiện đang áp dụng là 0%. Việc áp thuế xuất khẩu 5% đối với phân bón NPK sẽ ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp sản xuất mặt hàng này do nguồn cung trong nước đang dư thừa.

Thực tế, năm 2021, sản xuất phân bón trong nước đạt khoảng 7,1 triệu tấn, tăng 6% so với năm 2020 và mới đạt 25% công suất thiết kế.

Riêng về mặt hàng NPK, khả năng sản xuất phân bón NPK hiện nay mới chỉ đạt khoảng 30% công suất thiết kế. Điều này có nghĩa doanh nghiệp sản xuất chưa phát huy hết tiềm năng hiện có và nếu tăng thuế xuất khẩu sẽ khiến doanh nghiệp sản xuất NPK giảm động lực xuất khẩu.

Ở một khía cạnh khác, khi tăng thuế xuất khẩu sẽ kéo theo giá NPK xuất khẩu tăng thêm 30-60 USD/tấn, điều này làm giảm sức cạnh tranh với phân bón cùng chủng loại từ Trung Quốc, Thái Lan...

Như vậy, trong nhóm sản phẩm phân bón được đề xuất thuế xuất khẩu 5%, NPK sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Còn các mặt hàng ure, lân nung chảy không chịu tác động vì vốn dĩ các loại phân bón này đang chịu thuế xuất khẩu trên do tổng giá trị tài nguyên và chi phí năng lượng lớn hơn 51%.

Ngoài việc đảm bảo nguồn cung, hạ nhiệt giá phân bón trong nước, Bộ Tài chính cho rằng việc thống nhất thuế xuất khẩu cho một số loại phân bón ở mức 5% sẽ góp phần tăng thu ngân sách. Tuy nhiên, đại diện FAV lại cho rằng mục tiêu này khó đạt được bởi thuế xuất khẩu với ure vẫn giữ nguyên ở mức 5%, còn nguồn thu từ thuế xuất khẩu đối với phân bón NPK có thể giảm vì lượng xuất khẩu có thể giảm khi sức cạnh tranh yếu đi. Thực tế, xuất khẩu phân bón quý I và kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành đều khả quan. Tuy nhiên, nếu phương án tăng thuế xuất khẩu được thông qua, doanh thu và lợi nhuận của một số doanh nghiệp phân bón NPK có thể bị ảnh hưởng.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong quý I, xuất khẩu phân bón tăng kỷ lục với 474 nghìn tấn, giá trị thu về 307 triệu USD, tăng mạnh 42% về lượng và tăng gấp 3 lần về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, kết quả xuất khẩu quý I đã bằng hơn một nửa so với giá trị xuất khẩu 559 triệu USD của cả năm 2021.