Tỷ lệ nợ xấu một số ngân hàng tăng cao kỷ lục, 'nâng cấp' bộ đệm xử lý. TT 11/8

© Reuters

Theo Dong Hai

AiVIF.com – Trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn đang phức tạp, tỷ lệ nợ xấu tại một số ngân hàng tăng cao lên mức kỷ lục, để ứng phó vấn đề này, các ngân hàng đã đưa ra phương án 'nâng cấp' bộ đệm xử lý nợ xấu. Đề nghị giảm phí lưu container, lưu kho, lưu bãi hàng hóa cho doanh nghiệp. Và hàng thủy sản Việt Nam được các doanh nghiệp Trung Quốc quan tâm… Dưới đây là nội dung chính 3 thông tin cần chú ý trong phiên giao dịch hôm nay thứ Tư ngày 11/8.

1. Tỷ lệ nợ xấu một số ngân hàng tăng cao kỷ lục, 'nâng cấp' bộ đệm xử lý nợ xấu

Đại dịch COVID-19 vẫn đang gây ảnh hưởng tiêu cực tới nền kinh tế, hoạt động sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp đã và đang phải gánh chịu nhiều khó khăn. Nợ xấu tại các ngân hàng tăng lên, nhiều khoản nợ được tái cơ cấu, giãn nợ, hoãn trả nợ. Để ứng phó với điều này, hầu hết ngân hàng đã chủ động tăng khả năng phòng thủ bằng cách trích lập dự phòng. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu tại nhiều ngân hàng tăng mạnh đạt mức kỷ lục trong nhiều năm.

Thống kê cho thấy trong 28 ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính có tới 11 ngân hàng ghi nhận tỷ lệ bao phủ nợ xấu trên 100%, điều đó có nghĩa là ngân hàng đã để ra quỹ dự phòng vượt mức nợ xấu đã phát sinh.

• Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (HM:VCB) hiện là quán quân về lợi nhuận và cũng là ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao nhất toàn hệ thống với 352% (mặc dù đã giảm 16 điểm % so với cuối năm trước). Như vậy, với mỗi một đồng nợ xấu, Vietcombank đã trích ra 3,5 đồng để dự phòng. Với quy mô dự phòng rủi ro cho vay lên tới hơn 24.000 tỷ đồng, Vietcombank có khả năng xử lý gấp 2 lần tổng các khoản nợ có vấn đề (nợ nhóm 2 đến nhóm 5).
• Nhóm ngân hàng tư nhân lớn gồm Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (HM:TCB), Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (HM:MBB), Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (HM:ACB), đã tăng mạnh trích lập dự phòng đưa tỷ lệ bao phủ nợ xấu lên trên ngưỡng 200% trong 6 tháng đầu năm, đây cũng là mức trích lập cao kỷ lục của các nhà băng này từ trước tới nay. Trong nửa đầu năm, Techcombank xử lý được 13,6% nợ xấu và tăng trích lập dự phòng thêm gần 31%, đưa tỷ lệ bao phủ nợ xấu từ mức 171% cuối năm ngoái lên 259%. Tương tự tại MB và ACB với tỷ lệ bao phủ nợ xấu tăng từ 134% và 160% lên 237% và 208%.
• Ngoài các ngân hàng kể trên, các "ông lớn" thuộc nhóm Big4 và nhiều ngân hàng khác cũng nâng tỷ lệ này lên trên ngưỡng 100% như: TPBank, Bac A Bank và SCB.

Chi phí dự phòng tại phần lớn ngân hàng tăng trong nửa đầu năm nhưng tại một số tốc độ tăng nợ xấu lại cao hơn nên tỷ lệ bao phủ vẫn giảm, tiêu biểu tại hai "ông lớn" Vietcombank và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam (HM:CTG). Mặc dù đã tăng mạnh chi phí dự phòng nửa đầu năm lên gần 8.500 tỷ đồng (7.100 tỷ đồng là trích trong quý II) nhưng do nợ xấu cũng tăng mạnh hơn 52% lên 14.477 tỷ đồng nên tỷ lệ bao phủ nợ xấu của VietinBank giảm từ 132% về 129%. Việc tăng trích lập dự phòng, kéo theo tỷ lệ bao phủ nợ xấu tăng cao sẽ khiến lợi nhuận trước thuế của ngân hàng giảm và ngược lại. Chuyển động ngược chiều giữa chi phí dự phòng và lợi nhuận được thể hiện rõ trong báo cáo tài chính nhiều ngân hàng trong năm 2020.

Theo Chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Trí Hiếu, tỷ lệ bao phủ nợ xấu càng cao, càng cho thấy tiềm lực tài chính, khả năng sẵn sàng dùng các khoản dự phòng đã trích lập để xoá các món nợ khó thu hồi của các ngân hàng. Với tình hình dịch bệnh hiện nay, nợ xấu của các ngân hàng tăng lên khi nhiều doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp vừa và nhỏ phải tạm dừng hoạt động, do vậy không thể trả nợ cho ngân hàng đúng hạn.

Đặc biệt sau khi NHNN ban hành Thông tư 03 cho phép ngân hàng cơ cấu lại nợ nợ, giữ nguyên nhóm nợ, khiến nợ xấu chưa được phản ánh thực chất, con số thực tế sẽ cao hơn trên sổ sách. Trong khi đó, các ngân hàng vẫn phải trích lập dự phòng đầy đủ theo đúng lộ trình, do vậy một số nhà băng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu tăng vọt có thể đã chủ động trước trong việc trích lập. Bên cạnh đó, khi dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, ông Hiếu cho rằng nợ xấu sẽ càng ngày càng nhiều, có thể khiến các ngân hàng rơi vào khủng hoảng. Do đó, vị chuyên gia ủng hộ việc các ngân hàng đẩy mạnh tỷ lệ bao phủ nợ xấu như một cách để duy trì lợi nhuận và vẫn có sẵn nguồn lực để xử lý, không để nợ xấu tăng đột biến.

Giảm áp lực trích lập dự phòng cuối năm

Chủ động trích lập dự phòng, giúp cải thiện tỷ lệ bao phủ nợ xấu, qua đó sẽ giúp ngân hàng giảm áp lực trích lập dự phòng cho khoảng thời gian tiếp theo. Sự chuẩn bị của các ngân hàng trong các năm trước đã làm giảm áp lực phải tăng chi phí dự phòng trong năm 2021.

Ngoài ra, quy trình cho vay chặt chẽ hơn so với giai đoạn trước giúp hạn chế nợ xấu mới. Các lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh như du lịch, nhà hàng, khách sạn... chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ (khoảng 1%) trong cơ cấu dư nợ của các ngân hàng. Cùng với đó, các ngân hàng không nên quá lo ngại về việc chi phí dự phòng sẽ tăng mạnh do Thông tư 03 vì đa số nhà băng đều lạc quan về khả năng thu hồi các khoản nợ này. Kỳ vọng nền kinh tế sẽ sớm trở lại hoạt động với quyết tâm kiểm soát dịch bệnh quyết liệt và tiêm chủng toàn dân của Chính phủ.

Dưới góc nhìn của các chuyên gia của Chứng khoán Vietcombank (VCBS), nợ xấu phát sinh do tác động của COVID-19 thấp hơn kỳ vọng ban đầu, nhiều ngân hàng đã ghi nhận quy mô dư nợ tái cơ cấu giảm. Nhiều ngân hàng đã hoàn thành trích lập dự phòng nợ tái cơ cấu theo Thông tư 01 ngay từ năm 2020. Tuy nhiên, VCBS có quan điểm thận trọng hơn khi cho rằng ngành ngân hàng đang đối mặt với rủi ro nợ xấu trong giai đoạn tiếp theo và ảnh hưởng lới lợi nhuận trong các năm sau nếu dịch bệnh COVID-19 chậm được kiểm soát.

2. Đề nghị giảm phí lưu container, lưu kho, lưu bãi hàng hóa cho doanh nghiệp

Ngày 10/8, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh có công văn số 4812/BCT-XNK gửi Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ logistics Việt Nam; Hiệp hội Cảng biển Việt Nam; Các Đơn vị quản lý, khai thác cảng biển; Các Doanh nghiệp vận tải biển (hãng tàu); Các Trung tâm logistics xem xét giảm phí lưu container, lưu kho, lưu bãi về việc giảm phí lưu container, lưu kho, lưu bãi.

Trong công văn, Bộ Công Thương nêu rõ, hiện nay, 19 tỉnh, thành phố phía Nam đang áp dụng Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó có Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An là những địa phương có sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn.

Việc áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội và phòng, chống dịch bệnh đã khiến một số doanh nghiệp phải tạm thời cắt giảm quy mô sản xuất, đãn đến ùn ứ container nhập khẩu, thời gian lưu kho, lưu bãi tăng lên và làm tăng chi phí của doanh nghiệp.

Trước tình hình đó, Bộ Công Thương đề nghị Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ logistics Việt Nam, Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, các đơn vị quản lý, khai thác cảng biển, các doanh nghiệp vận tải biển và Trung tâm logistics trên toàn quốc xem xét giảm phí lưu container, lưu kho, lưu bãi cho hàng hóa ở cảng biển và các Trung tâm logistics cho các doanh nghiệp bị buộc phải cắt giảm sản xuất do tác động của dịch COVID-19. Đồng thời nâng cao năng lực giải phóng hàng hóa ra khỏi cảng, năng lực khai thác của bãi cảng và phối hợp giữa các bên điều tiết lượng hàng nhập về cảng để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

3. Hàng thủy sản Việt Nam được các doanh nghiệp Trung Quốc quan tâm

Nhiều doanh nghiệp, thương nhân tại tỉnh Quảng Châu (Trung Quốc) đã kết nối, giao dịch và bày tỏ nguyện vọng muốn mua hàng thủy sản của Việt Nam. Trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát, lây lan rộng tại nhiều tỉnh, thành phố, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng cũng như: khâu lưu thông, vận chuyển hàng hóa của Việt Nam thì đây là một tín hiệu rất đáng mừng đối với ngành thủy sản Việt Nam.

Thông tin này được ông Lê Hoàng Tài, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) đưa ra trong phiên giao thương thủy sản Việt Nam-Trung Quốc (Quảng Châu) do Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương phối hợp với Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Quảng Châu, Thương hội Thủy sản Thành phố Quảng Châu (Trung Quốc) tổ chức. Đây tiếp tục là hoạt động trong khuôn khổ hội nghị trực tuyến kết nối tiêu thụ, xúc tiến xuất khẩu nông sản, thủy sản, sản phẩm chăn nuôi khu vực Nam bộ và Tây Nguyên 2021 do Bộ Công Thương chủ trì thực hiện trong 3 ngày 6, 9 và 10/8 theo hình thức trực tuyến. Phiên giao thương đã thu hút sự tham gia của hơn 30 doanh nghiệp thủy sản Việt Nam. Các doanh nghiệp đã giới thiệu tới các nhà nhập khẩu, thương nhân Quảng Châu các sản phẩm tôm, cua, cá tươi, đông lạnh, chế biến chất lượng cao của Việt Nam. Ngoài ra, còn có hơn 30 công ty thủy sản Việt Nam khác cùng dự để nắm thông tin nhu cầu thị trường.

Ông Tài cho biết, thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam nói chung và thị trường Quảng Châu (Trung Quốc) nói riêng gặp nhiều khó khăn. Hầu hết hoạt động xúc tiến tương mại truyền thống theo kế hoạch đã bị hủy hoặc hoãn.

Trước đó, tháng 11/2020, Trung Quốc đã siết chặt hoạt động kiểm soát hàng thực phẩm đông lạnh nhập khẩu tại những thành phố đầu mối thương mại vì dịch COVID-19. Tất cả sản phẩm thực phẩm đông lạnh khi vào Trung Quốc phải đầy đủ 4 loại giấy chứng nhận mới được đưa ra thị trường tiêu thụ. Trong bối cảnh này, Cục Xúc tiến thương mại đã sử dụng các nền tảng công nghệ, mạng xã hội như Facebook (NASDAQ:FB), Viber, Zalo... để tạo sự kết nối thường xuyên, nhanh chóng giữa các bên.

Với nhu cầu khá lớn từ các nhà nhập khẩu Quảng Châu: phía Việt Nam có nhiều doanh nghiệp gồm cả các doanh nghiệp lớn và nhỏ như Công ty Vĩnh Hoàn, Anh Khoa, Mega A, Baria Group, Đại Thành, Godaco, Hùng Hậu, IDI, Lê Thành, Gò Đàng... đều sẵn sàng khả năng đáp ứng các đơn hàng của Trung Quốc. Riêng đối với mặt hàng cá basa, Thương hội Thủy sản Quảng Châu đề nghị các doanh nghiệp Quảng Châu gom thành một đơn hàng lớn đặt hàng với phía Việt Nam để được giá cạnh tranh do thị trường cá basa tại Trung Quốc có sự cạnh tranh rất lớn.

Ngoài phục vụ thị trường Trung Quốc, các doanh nghiệp Quảng Châu còn có nhu cầu hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản. Một số doanh nghiệp Trung Quốc có yêu cầu chất lượng thủy sản cao cấp, đủ tiêu chuẩn vào EU và có doanh nghiệp Việt Nam sẵn sàng đáp ứng được. Cũng trong khuôn khổ phiên giao thương, doanh nghiệp Trung Quốc cũng đề nghị Cục Xúc tiến thương mại hỗ trợ, tư vấn các thủ tục thành lập Chi nhánh tại Việt Nam để thu mua thủy sản Việt Nam.

Tiếp nối những thành công từ phiên giao thương thủy sản Việt Nam-Trung Quốc (Quảng Châu), cũng trong ngày 10/8, Cục Xúc tiến thương mại tiếp tục hỗ trợ hơn 30 nghiệp thủy sản Việt Nam giao thương trực tuyến với đối tác nhập khẩu thủy sản lớn của Rumania (AFPICE), các hệ thống phân phối của Tập đoàn Á Châu (Thụy Sỹ), Tập đoàn Tamda (Cộng hòa Séc). Trong phiên giao thương này, các doanh nghiệp Việt Nam cũng đã giới thiệu đến các đối tác, các nhà nhập khẩu thủy sản rất nhiều mặt hàng có chất lượng tốt, phù hợp nhu cầu nhập khẩu của khách nước ngoài.